Gozo to druga co do wielkości oraz gęstości zaludnienia wyspa archipelagu maltańskiego. Zamieszkuje ją ponad 37 tysięcy osób, a od Malty dzieli około 5 km. Na Gozo można dotrzeć promem, który kosztuje 4,65 euro w obie strony (bilet w kasie kupuje się dopiero w drodze powrotnej z Gozo). Podróż trwa około 25-30 minut. Wypływamy z portu w miejscowości Cirkewwa, a dopływamy do miejscowości Mgarr. Po wyjściu z promu, zaraz za budynkiem terminalu, znajduje się przystanek autobusowy. Co warto zobaczyć podczas naszego pobytu na tej pięknej wyspie?
1. Victoria (Rabat): stolica Gozo
Nad miastem góruje Cytadela skąd roztacza się wyjątkowy widok na miasto oraz okolicę.
W obrębie murów Cytadeli warto zajrzeć m.in. do:
- Katedry Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny – barokowa świątynia, w której przechowywana jest relikwia (kość ramienia) św. Urszuli, patronki wyspy. W środku znajduje się fresk iluzjonistyczny imitujący nieistniejącą kopułę. Przed wejściem do katedry stoi pomnik Jana Pawła II.
- Muzeum Katedralnego – kolekcja ornatów, obrazów i sprzętów liturgicznych.
- Muzeum Archeologicznego – eksponuje znaleziska z megalitycznych ruin Ggantija, ale również przedmioty z czasów rzymskich czy fenickich.
- Gran Castello – Muzeum Folkloru – jest to ciekawa placówka, powstała z kilku sąsiadujących ze sobą budynków. Podczas wizyty pniemy się po schodach na kilka poziomów, wychodzimy nawet na wewnętrzny taras, a to wszystko podziwiając np. typową kuchnię, sypialnię czy ekspozycję narzędzi rolniczych, rzemieślniczych i rybackich.
- Starego Więzienia – największą ciekawostką tego miejsca są oryginalne graffiti więźniów wyryte w wapiennych ścianach. Przez 4 miesiące był tu nawet więziony Jean de la Valette, późniejszy Wielki Mistrz (jego imieniem nazwano później stolicę Malty, Vallettę).
- Muzeum Przyrodniczego – muzeum w starym stylu przedstawiające eksponaty lokalnej flory i fauny. Polecam raczej zainteresowanym tematem.
Poza murami Cytadeli, na placu Świętego Jerzego, znajduje się barokowa Bazylika Świętego Jerzego. Baldachim z brązu nad ołtarzem jest odwzorowaniem tego z Bazyliki Św. Piotra w Rzymie.
2. Xaghra: Świątynie Ggantija
Kompleks został wpisany na listę UNESCO jako pierwszy ze wszystkich budowli megalitycznych na wyspach maltańskich. Według badań powstał między 3600, a 3200 r. p.n.e. Składał się z dwóch świątyń złączonych wspólną fasadą. Świątynie były używane przez okres 1000 lat, po których kultura obiektów megalitycznych zaniknęła w niewyjaśnionych do dzisiaj okolicznościach. W latach 2500-1500 p.n.e. obiekty te były używane jako cmentarz. Ggantija została wzniesiona ok. tysiąca lat wcześniej niż egipskie piramidy czy Stonehenge. Jej nazwa oznaczająca miejsce gigantów wzięła się z wierzeń mieszkańców, że obiekty zbudowali zamieszkujący wyspę giganci. Trudno im się dziwić, niektóre z kamiennych bloków ważą nawet 50 ton!
W Xaghra znajduje się jeszcze jedna, ciekawa atrakcja. To wiatrak Ta’ Kola Windmill, który przetrwał do dzisiaj w oryginalnym stanie. Możemy zobaczyć mechanizm napędzający wiatrak, a także zwiedzić pomieszczenia, w których mieszkał młynarz ze swoją rodziną.
3. Dwejra
Kiedyś ta zatoka znana była przede wszystkim z Azure Widow, formacji skalnej, która zdobyła swoją popularność poprzez „występ” w serialu Gran o Tron. Mimo, że ten piękny łuk skalny zawalił się w 2017 roku to wciąż warto tutaj przyjechać. To naprawdę piękny kawałek wybrzeża, gdzie możemy podziwiać m.in.:
– Inland Sea – wewnętrzne morze. To poniekąd mała, piaszczysta zatoczka, która niemal w całości odgrodzona jest od morza solidną, wysoką skałą. Niemal, bo znajduje się w niej mały przesmyk, dzięki czemu fale morskie przedostają się do tego wewnętrznego akwenu, a turyści w pogodne dni mogą się wybrać na krótki rejs łódką.
– Fungus Rock – nazwa tej wysepki wzięła się od rośliny ją porastającej, z której joannici produkowali swoje leki. Było to rzadkie cynomorium szkarłatne, mylnie określane jako grzyb. Co ciekawe, ze względu na swoją wartość była chroniona przez strażników całą dobę, a za kradzież groziły ciężkie kary.
4. Plaże i wybrzeże na Gozo
Wyspa słynie z pięknego wybrzeża i wspaniałej, krystalicznie czystej wody. Typowych plaż nie ma tu jednak zbyt wiele. Mimo to kilka z nich z pewnością zasługuje na naszą uwagę:
Xlendi – urokliwa mała miejscowość znajduje się w wąskiej zatoczce z kamienistą plażą. Oprócz słonecznego relaksu można wspiąć się krótką ścieżką na klif, czy przespacerować się do wieży strażniczej i salin, które znajdują się nieopodal.
Marsalforn – chyba najbardziej wakacyjna miejscowość na wyspie. Znajduje się tutaj kilka hoteli, wybudowanych wokół zatoki, restauracja oraz plaża z grubym piaskiem.
Ramla – najładniejsza plaża na Gozo, z piaskiem o czerwony odcieniu. Mimo, że nie znajduje się w mieście, można z łatwością dojechać tam autobusem. Dodatkowo znana z tego, że na zboczu przy plaży znajduje się Jaskinia Kalipso (Calypso Cave). Według tradycji jest to miejsce, w którym zamieszkiwała nimfa Kalipso, która przetrzymywała Odyseusza 7 lat podczas jego drogi do domu. Niestety jaskinia jakiś czas temu zawaliła się, i choć opisana przed wejściem, wstęp do niej jest zagrodzony. Dostępny jest za to taras widokowy na okolicę.
Klify Ta’ Ċenċ – choć niższe niż klify Dingli na Malcie, o których pisałam w tym artykule, to robią jeszcze większe wrażenie. Teren jest dziki (należy bardzo uważać eksplorując okolicę, bo klify nie są w żaden sposób ogrodzone!), a widok jest oszałamiający. Panorama rozpościera się na sąsiednie Comino oraz Maltę. Szczególnie malowniczo wyglądają tuż przed zachodem słońca, oświetlone złotymi promieniami. To jedno z miejsc, które zrobiły na mnie największe wrażenie na Gozo. Ciągną się wzdłuż morza przez jakieś 2 km do Klifów Sanap.
5. Gozo – miejsca kultu
- Bazylika Najświętszej Maryi Panny Ta’ Pinu – to ważne miejsce kultu i pielgrzymek jest stosunkowo rzadko odwiedzane przez turystów. Znajduje się z dala od innych atrakcji wyspy. Głos Matki Bożej zachęcający do zmówienia modlitwy Zdrowaś Maryjo usłyszała lokalna rolniczka. Kościół odwiedził podczas swojej podróży na Maltę również Jan Paweł II.
- Rotunda św. Jana Chrzciciela w Xewkija – jest widoczna z wielu miejsc na wyspie, szczególnie na trasie z portu Mgarr do stolicy Victorii. Warto zatrzymać się tu na chwilę. W kościele znajduje się podobno trzecia co do wielkości na świecie, niepodparta niczym kopuła. Na jej szczycie znajduje się taras widokowy.